In de nacht van 30 op 1 juli hebben wij, na tijdige en herhaalde waarschuwingen, op de derde verdieping van het ministerie van Sociale Zaken en werkgelegenheid in Den Haag een explosieve lading tot ontploffing gebracht. Doelwit van de actie was de Dienst Inspectie Arbeidsverhoudingen die op deze verdieping gehuisvest is. De DIA heeft een spilfunctie in de jacht op illegalen. Gemiddeld twee keer per dag organiseert deze dienst in samenwerking met plaatselijke politiekorpsen invallen bij bedrijven waar illegalen worden vermoed. In de komende jaren wordt de dienst verdubbeld. Dat betekent meer razzia’s, meer slachtoffers, meer angst. Met deze actie hebben wij een grens willen trekken en deze mensenjagers voor een moment willen laten voelen hoe het is om opgejaagd te worden. Ze laten merken hoe het is om doelwit te zijn, hoe het is gebrandmerkt te worden. In eerste instantie hebben wij een persbericht geschreven. In dit communiqué nemen wij meer ruimte om op het een en ander in te gaan.

"Sober doch humaan"

Het illegalendebat is even plotseling weer verdwenen als opgekomen. Een optimist zou zeggen dat dit komt door de felle reacties op de beschamende poging die Rottenberg en Kosto afgelopen najaar deden Bolkestein rechts in te halen. De reacties waren inderdaad fel, haast bemoedigend zou je kunnen zeggen. De publieke boetedoening van de PvdA-top, dat wil zeggen hun verontschuldiging dat het allemaal wat ongelukkig uit de bek was gekomen, wekt de schijn dat ze weer in hun hok zijn teruggedrongen. Jammer genoeg werkt het niet zo. Het te voeren beleid staat al stevig in de stijgers, ontworpen door het selecte clubje ambtenaren en hun ministers dat de Europese overleggen frequenteert. Beleid dat zich onttrekt aan de spelregels van de overleg-democratie. Fakkeltochten, manifestaties en demonstraties tegen racisme geven aan dat een hoop mensen zich niet willen neerleggen bij wat er gebeurt. De politiek heeft haar eigen koers uitgezet, gokt erop dat de protesten weliswaar massaal zullen zijn, maar niet de grenzen zullen overschrijden die binnen de Nederlandse verhoudingen betamelijk worden geacht. Zodat ze uiteindelijk relatief ongestoord door kunnen gaan met wat ze van plan zijn. De hetze tegen illegalen vindt allang plaats en heeft vorm gekregen in beleid. Een beleid dat er op neer komt dat illegalen vogelvrij verklaard en onderworpen zijn aan de meest draconische en ontmenselijkende overheidsmaatregelen. Sober doch humaan heeft Kosto een uithongeringsbeleid laten ontwerpen door commissies als die van Zeevalking. De inzet is het leven van illegalen hier onmogelijk te maken, illegalen zijn een probleem, is de boodschap die in verschillende maar hardnekkige versies door de politici van rechts tot nieuw flinks wordt verkondigd. Een kakofonie van beschuldigingen en beledigingen worden over een makkelijk te pakken groep mensen uitgestort. En niet alleen over hen. Alles dat naar buitenlander riekt, staat onder de zware verdenking moedwillig hier de boel te flessen. Mensen laten zich nu eenmaal makkelijk mobiliseren op de angst dat hun portemonnee wordt gerold. Burgemeester Peper meldde dat zijn politie had ontdekt dat er wel 1100 Turken op één adres stonden geregistreerd : "Busladingen vol mensen komen een uitkering halen om vervolgens terug te keren naar Turkije".

Waarschijnlijk wilde hij niet onder doen voor z’n Amsterdamse collega’s, die eerder 15.000 illegale drugshandelende Ghanezen ten tonele hadden gevoerd om de uitbreiding van hun politiekorps er doorheen te drukken. Dat er niets is dat hun beschuldigingen staaft, maakt niet uit. Het bericht wordt verspreid door gretige media, en doet de werking die het moet doen. Nieuws is nieuws. Het berichtje op pagina zeventien, enkele weken later, waarin duidelijk wordt dat kant noch wal is geraakt, doet er verder niet toe. De toon is gezet.

Wie dacht dat de illegalen voorlopig met rust zouden worden gelaten, komt bedrogen uit. Er is eerder sprake van de bekende stilte voor de storm. Nawijn en Kosto deden recentelijk weer een schepje bovenop de berg vuilnis die ze al over illegalen hadden heen gestort. Deze keer was het verhaaltje dat eerst de illegalen moeten verdwijnen, voordat ’echte’ vluchtelingen zouden kunnen worden gehuisvest. De zoveelste uitspraak van mensen die de macht hebben beleid te maken en door te voeren. De richting is gezet, de jacht gaat door.

Voor wie achter de coulissen van het vaderlandse politieke toneel probeert te kijken, blijft een vraag kleven, als een wesp op een pot stroop, vanwaar toch al die mallotige uitspraken, die zo vernederend en bedreigend zijn voor zoveel mensen ?

Van "gastarbeider" tot "economische vluchteling"

Illegaliteit is eigenlijk een kwestie van politieke definitie, niets meer en niets minder. In de jaren 60 en 70 ronselden wervingsbureaus van staatswege arbeiders uit landen rond de Middellandse Zee. Ook de tienduizenden "spontane immigranten", zoals ze toen nog genoemd werden, mochten aan het werk. Graag zelfs, want voor smerig en zwaar werk waren handen tekort. Tussen tussen de Limburgse mijnen, olietankers in de Rotterdamse haven en wc-potten bestond slechts één overeenkomst : goedkope handen deden hun werk, mits ze vastzaten aan "gastarbeiders". Dat het een rare manier is om "gasten" zo te behandelen, drukte meer de flexibiliteit van het politieke jargon uit, dan dat het iets te doen had met de werkelijke situatie. Die was namelijk vrij simpel : enkel vanuit het oogpunt van economisch gewin werden die mensen hierheen gehaald. Het importeren van "gastarbeiders" was pure noodzaak geworden om de economische groei in die tijd bij te benen. De industrie die zich zeer voorspoedig ontwikkelde kampte namelijk met een tekort aan arbeidskrachten waardoor delen van de productiecapaciteit onbenut bleven. Met "tolerantie" of "gastvrijheid" had het niets van doen. Dus is het evenmin verwonderlijk dat deze situatie geen lang leven beschoren bleef. Vanaf de jaren 70, in een tijd van economische neergang en toenemende werkloosheid, werd de werving aan banden gelegd. Het beleid kreeg als credo in het vaandel : "Nederland is geen immigratieland". Met één politiek-juridische pennenstreek veranderde "spontane" immigratie in "illegale" immigratie en creëerde de staat haar "illegalenprobleem". Voor migranten maakte dat niet zoveel uit. Hun komst wordt niet bepaald door hier te lande wisselende juridische categorieën, maar is het gevolg van de gapende kloof tussen het rijke noorden en het arme zuiden. Illegalen zijn immers in de eerste plaats mensen. Op zoek naar een toekomst, een beetje geluk. Mensen die huis en haard achter zich hebben gelaten, in Turkije, Marokko, Ghana, die besloten hebben de uitzichtloosheid te ontvluchten en hopen hier in het westen een beter bestaan op te kunnen bouwen. Ze treffen het niet, ze zijn hier niet gewenst en worden gestigmatiseerd als "economische vluchteling". Hun motieven om de wijk te nemen naar het rijke westen worden niet geaccepteerd. Uitzichtloosheid is geen motief, geen vluchtgrond. Wat telt is hun economisch nut, niet hun economische en sociale nood. Maar voor illegalen is er geen weg terug, ze verkiezen de onzekerheid van het leven in de illegaliteit boven de zekerheid van het uitzichtloze. En daar wordt flink van geprofiteerd. De racistische tweedeling op de arbeidsmarkt en in de maatschappij, die vanaf de jaren 60 werd gecreëerd, is sindsdien blijven bestaan. Simpelweg omdat "gastarbeid" (lees : slecht betaald, vervelend en zwaar werk) geen tijdelijk maar een structureel verschijnsel is. Het is een fabeltje dat met de economische groei arbeid er alleen maar aangenamer op geworden is, laat staan dat iedereen deelgenoot van de welvaart is geworden. De "gastarbeiders" zijn daar het levende bewijs van, ondanks het feit dat ze in eerste instantie letterlijk weggestopt werden, onzichtbaar in volgepropte en brandgevaarlijke pensions en speciale woonoorden. Geldt voor de meeste migranten al dat ze weggedrukt zitten tegen de onderkant van de maatschappij, voor illegalen geldt dat dubbelop. En ze worden schaamteloos uitgebuit. Dankzij hun illegale arbeid kunnen bepaalde sectoren van de Nederlandse economie blijven draaien. Illegale arbeiders zijn goedkoop, omdat ze illegaal zijn. Iedereen weet dondersgoed dat het uitzetten van deze illegalen zou betekenen dat honderden bedrijven in de confectie, de horeca, de glastuinbouw, de schoonmaakbranche etcetera failliet zouden gaan. Daarom is de situatie ook jarenlang gedoogd. Onderdrukking, uitbuiting en vernedering vormen de basis van het stilzwijgende contract waarop de uitvoerende organen van de staat, de politiek en het bedrijfsleven elkaar al jarenlang vinden in het schemergebied van de illegaliteit. En deze mensen, de getallen variëren, maar meer dan een uitverkocht Ajax-Feyenoord is het niet, zouden nu de belichaming van de dreigende ondergang van het Avondland zijn.

"Om de problemen hier beheersbaar te houden..."

Het probleem van de illegalen is alleen een probleem in de beleidscircuits waar men steeds meer de greep op de samenleving dreigt te verliezen. En dat op een moment dat haast moet worden gemaakt met de politieke invulling van de Europese eenwording. Op dat punt moet de verklaring worden gezocht voor de non-stop horrorfilm die op het Binnenhof wordt vertoond, de verklaring voor de waanideëen en xenofobie die de politiek lijkt te beheersen. De politieke vertaling van de in wezen economische en sociale herstructurering van Europa gaat niet zo vlotjes als gewenst. De euforie over het Europa van de burger begint te verstommen, nu de contouren van het Europa van het kapitaal zich beginnen af te tekenen. Het leek eerst voldoende het Verenigd Europa voor te stellen als een lonkende, overrijpe appelboom waaraan alleen nog even geschud diende te worden om iedereen te bedekken onder kapitalistisch fruit. Nu worden meer en meer angst en onvrede bespeeld om de politieke en maatschappelijke veranderingen er door te drukken. Een strijd die voornamelijk in ideologische termen is gevat, en zich naar steeds bredere maatschappelijke terreinen uitbreidt. Het zijn allemaal uitingen van een legitimiteitscrisis waarin het politieke en economische systeem verkeert. Racisme wordt ingezet om een nieuwe maatschappelijke consensus te realiseren, over de ruggen van "anderen", de "illegaal", de "vreemdeling". Een breekijzer om maatschappelijke tegenstellingen in de hand te houden. Kosto zei letterlijk : "...verwijderen om hier de problemen beheersbaar te houden..." Het racisme valt op een goede bodem, in een land waar sinds mensenheugenis de westerse mens tot maatstaaf van alle dingen is gesteld ; dat de eigen koloniale geschiedenis nooit onder ogen heeft gezien.

Een boterham met tevredenheid

Omdat de problemen waar de politici tegen aan hikken zo groot zijn, hebben ze hun horizon verbreed. Niet alleen migranten maar ook andere groepen van de bevolking mogen zich nu verheugen in de grote belangstelling die de politiek voor hun handel en wandel aan de dag legt.

Wat in het oog springt is de consequente koppeling die wordt gemaakt tussen het zogenaamde illegalenprobleem en een ander levensgroot maatschappij-ontwrichtend probleem : de werkloosheid. Het probleem is niet zozeer dat er een tekort aan banen is als we de politici moeten geloven, of dat hun werkgelegenheidsbeleid al jaren failliet is. Werkloosheid blijkt een door werklozen zelf gecreëerde nationale ramp te zijn. Het ene na het andere fraude-rapport vliegt door de media, x procent fraudeert, 40 procent fraudeert, 75 procent fraudeert... Wachten is op het eerste rapport waarin bezorgd wordt geconstateerd dat in die en die wijk 132 procent van de uitkeringsgerechtigden sjoemelt dat het een lieve lust is. En politici als Robin Linschoten komen vervolgens tot de originele conclusie dat in desbetreffende wijken de uitkeringen dan maar eens gekort en de steuntrekkers onder curatele gesteld moeten worden. Eerst waren het de WAO-ers die door de gehaktmolen werden gedraaid. In de industriële herstructurering van een decennium geleden werden hele lagen van de arbeidersklasse in de vergaarbak van de WAO gekieperd. Tien jaar later worden ze als profiteurs en simulanten weer te voorschijn getoverd om de begroting van Sociale Zaken sluitend te krijgen.

Het nieuwe arbeidsethos dat gepredikt wordt, vaak in samenhang met "illegalen" en gekoppeld aan jammerklachten over een verwende en ontspoorde samenleving waarin fraude de nationale volkssport is geworden, dient geen enkel ander doel dan een ordinaire kostenbesparing. Het stelsel van sociale zekerheid moet worden ingekrompen en is een kortstondige illusie gebleken. De voorwaarden waaronder welvaartscompromis, verzorgingsstaat en de sociale zekerheid tot stand gekomen zijn, zijn gebonden aan de kapitalistische expansie. Dat wil zeggen in de marge van de winst. De economische herstructurering zoals die momenteel plaatsvindt met als doel winsten veilig te stellen en nieuwe voorwaarden voor expansie te realiseren, gaat gepaard met een diepgravende ingreep in de productie- en arbeidsverhoudingen en verhevigde concurrentie. Massa-ontslagen en grote problemen bij toonaangevende concerns als Hoogovens, Fokker, DAF, Philips, KLM zijn het gevolg. De werkloosheid stijgt iedere maand met sprongen. Het stelsel van de sociale zekerheid, opgebouwd in een periode van ongelimiteerde voorspoed en groei, wat moest dienen voor een vangnet voor die enkelen die ongelukkigerwijs toch nog uit de boot mochten vallen, lijkt daardoor niet meer van deze tijd. Bezuinigingen, kortingen op uitkeringen en het ontoegankelijker maken van het stelsel door middel van het uitoefenen van een grotere druk op werklozen, het bijstellen van het begrip "passende arbeid", gedwongen omscholing en dergelijke zijn aan de orde van de dag. Het heeft niets te maken met een beleid gericht op volledige werkgelegenheid, iets dat binnen de huidige kapitalistische verhoudingen onmogelijk is. Dat maakt het roepen om "meer banen" ook zo zinloos. Wat voor banen dan ? Nog meer vervuilende productie ? Nog meer onzinnige producten en diensten ? In plaats van fundamentele discussies over een menselijke invulling van het begrip arbeid en productie, een discussie over het maatschappelijk nut van arbeid, een discussie over de grondslagen van een economisch en maatschappelijk stelsel, blijft de naald steken in de versleten groef van de heersende belangen. Er wordt een klimaat geschapen waarin arbeid tegen welke prijs dan ook acceptabel wordt en daarmee het stelsel van sociale zekerheid minder toegankelijk en minimaal. Een nieuw arbeidsethos biedt een vrijbrief voor draconische maatregelen in dat stelsel. De verzorgingsstaat heeft de onderklasse decennialang kunstmatig in de rijen van de tevredenen ingelijfd. Die tijd is voorbij. In de verzorgingsstaat van de toekomst kun je kiezen tussen het huren van je eigen cel, of een waterbestendige kartonnen doos. Of je eindigt in een heropvoedingskampement, kauwend op een boterham met tevredenheid en bewaakt door afgedankte soldaten die Elco Brinkman proberen te imiteren. Geen enkele uitspraak is de politici te dol om een klimaat te creëren waarin ze hun maatregelen kunnen doorvoeren. De meest directe en cynische manier is het exploiteren van schaamte. Was het al lastig je op een verjaardagsfeestje te presenteren als steuntrekker, nu moet je je helemaal de oren van de kop schamen te behoren tot het legioen dat is aangewezen als veroorzaker van alle maatschappelijke problemen. Uitsluiting, dwang en beperking van rechten worden normale instrumenten om dit "godvergeten land", om maar eens met Lubbers te spreken, weer gezond te maken. De maatschappij wordt met harde hand door elkaar heen geschud en vooral aan de onderkant in een nieuw jasje gestoken. Nieuwe sociale scheidingen worden gecreëerd. Minima, migranten, zogenaamde inactieven, het zijn verschillende delen van de bevolking die voorgoed van een toekomst worden afgesneden. Waarin zogenaamd niemand aan de kant hoeft te staan als je maar werkt. Maar werk en werk is niet hetzelfde. "Er is geen groter, modern waanbeeld, zo niet bedrog, dan het gebruik van het ene woord "werk" voor iets dat voor de een uiterst slopend, pijnlijk en sociaal minderwaardig is, terwijl het voor de anderen prettig, status verhogend en economisch lonend is" - J.K. Galbraith. Het is een uitspraak die de logica van het kapitalisme precies weergeeft. Een systeem dat wereldwijd rijkdommen genereert juist omdat het armoede en ellende produceert, en dat in toenemende mate.

Een reactionaire neurose

De grote sprong voorwaarts naar het verenigde Europa waarvan we getuige zijn, wordt begeleid door ferme taal en krasse uitspraken. De opgezette kelen aan het Binnenhof kwaken tegen elkaar op, proberen elkaar vliegen af te vangen in de categorie stuitende en idiote uitspraken. Op zoek naar een ideologisch glijmiddel om beleid te kunnen legitimeren waar niemand op staat te wachten, behalve de politieke en economische elite zelf. Binnen de ingewikkelde relatie tussen het realiseren van Europese doelstellingen enerzijds en de constructie van concrete politieke veranderingen anderzijds ligt de verklaring voor een aantal specifieke mechanismen die deze dagen de politieke boventoon voeren. Om de aandacht af te leiden van de achterliggende politieke en economische doelen van het beleid, probeert de politieke elite bij voortduring de aandacht te vestigen op de interne noodzaken van te nemen maatregelen. "Fraude jaagt de samenleving naar de verdommenis", zei een boze Wim Kok, die anders alleen emotioneel wordt als iemand zijn boekhoudkundige gaven in twijfel trekt. Om daarmee weer een aantal bezuinigingen te legitimeren die voornamelijk tot doel hebben de Nederlandse staatshuishouding in overeenstemming te brengen met omringende landen. Hetzelfde zie je in de strijd tegen het morele verval, waar Nederland last van schijnt te hebben, en dat beleidsmatig sociale vernieuwing wordt genoemd. De sociale vernieuwing is het quasi-positieve jasje waarin een aantal maatregelen zijn gestoken die het ideologische klimaat rijp moeten maken voor meer controle. Politici stellen de sociale vernieuwing het liefst voor als een strijd tegen de hondendrollen in het speelparkje om de hoek, maar voeren onder hetzelfde motto bijvoorbeeld zaken als strafrechtshervorming door, waarin de mogelijkheden van de staat vergroot worden ten koste van de rechten van verdachten. Elke ontsnapping en elke winkeldiefstal wordt dankbaar aangegrepen om te pleiten voor strafkampen, lijfstraffen, meer politie en een politiek van de harde hand. En precies hetzelfde mechanisme zie je ook bij de paranoia-benadering van asielzoekers en migranten. Ze worden gedefinieerd in termen van de binnenlandse vijand, de vijfde colonne, de doodsteek op termijn voor de Nederlandse cultuur. En dat alles om de op Europees niveau genomen beslissing migranten buiten de deur te houden, te rechtvaardigen. De ijzeren wet van de reclame heeft bezit genomen van de politiek : als je het maar vaak genoeg herhaalt, kun je zelfs het smerigste product de mensen door de strot duwen. Kosto’s beleid als het Iglo-thuismenu van de Nederlandse politiek.

In het Europa van de jaren 90 heeft de reactie het woord. Op het breukvlak tussen bittertafel en ideologie wordt geprobeerd terug te draaien wat er sinds de jaren zestig door links aan ruimte is bevochten. Door de groeiende extreem-rechtse organisaties ondubbelzinnig verwoordt, door de gevestigde partijen gehuld in neutrale termen als minderhedendebat, het herstel van de normen en waarden, het in overeenstemming brengen van rechten en plichten. Na een jarenlange combinatie van economische en sociale verpaupering en het aanwijzen van zondebokken, heeft de neo-liberale politiek haar monstertjes gebaard in de vorm van bruine organisaties. Die door de gevestigde partijen vervolgens weer dankbaar worden aangegrepen om zichzelf een respectabel imago te verschaffen en ondertussen nog een stapje verder naar rechts te zetten. Samen woelen ze de politieke bodem overhoop, trekken rioolputten open en verklaren parmantig dat ze een taboe hebben opgeheven. Het is deze ruk naar rechts die de politieke verhoudingen bepaalt. Het gezever over illegalen is de vrijbrief om racistische taal uit te slaan. Het gezever over fraude de vrijbrief om de controle en repressie op te voeren en alle mogelijk denkbare databestanden aan elkaar te koppelen. Het gezever over rechten en plichten de vrijbrief om de sociale zekerheid uit te hollen en mensen in flexibele, onzekere, slechtbetaalde baantjes te persen. Een reactionaire neurose heeft bezit genomen van de politiek. De nuances zijn alleen nog te vinden door mensen met een absoluut gehoor.

De wereld van Peter Stuyvesant

In Nederland overheerst ook de dorpse blik. Discussies over oorzaak en gevolg van wezenlijke ontwikkelingen vindt nauwelijks plaats, laat staan dat de internationale verhoudingen daarbij betrokken worden. Er wordt een soort universalistische leugen gecreëerd, op grond waarvan het westen zijn geprivilegieerde positie met hand en tand verdedigt. De economische oorlog tegen de zuidelijke landen kent geen verandering in de overgang van oude naar nieuwe wereldorde. Hooguit heeft het de westerse landen en bedrijven een stuk makkelijker gemaakt om te manoeuvreren. Steeds sneller trekt het kapitaal over de wereld, steeds groter wordt de invloed van anonieme organisaties als de Wereldbank en het IMF. Het onttrekt zich aan elke discussie, aan elke controle, aan elke keuze. Landen en volkeren worden tijdelijk opgenomen in de "vaart der volkeren", uitgeperst en na bewezen diensten afgedankt als een paar oude sokken. De internationale arbeidsdeling heeft de Derde Wereld geruïneerd. De verkapitalisering van de landbouw heeft miljoenen van het platteland naar de slums in de grote steden gedreven. De roofbouw op de natuur en het geforceerd invoeren van monoculturen hebben geleid tot een ecologische ramp die niet te overzien is. De honger in Ethiopië, Somalië en de Sahellanden zijn daar een direct gevolg van. Van sommige landen wordt cynisch vastgesteld dat ze alleen nog maar vluchtelingen produceren. En aan dat exportproduct heeft het westen geen enkele behoefte. De schuldenlast van de Derde Wereld bedraagt 1.350 miljard dollar. Tegenover 55 miljard dollar ontwikkelingsgeld staat 154 miljard dollar aan rente en aflossing van oude schulden. Wereldwijd zijn er 80 miljoen mensen op de vlucht voor honger, ellende, armoede, uitzichtloosheid, vervolging en (seksueel) geweld. Het zijn kille, abstracte cijfers, waarachter een onnoemlijke hoeveelheid menselijk leed zit verborgen. Zolang dat leed maar op z’n plek blijft, is er geen vuiltje aan de lucht. Zolang dat leed binnen de Derde Wereld blijft circuleren, is het ook nog allemaal best. Maar als het leed te dicht in de buurt van Europa komt, breekt de hel los. In plaats van een discussie over oorzaak en gevolg, over de verantwoordelijkheid van het westen voor de desolate toestand in het zuiden, krijg je dan een minderhedendebat en tal van maatregelen om die uitvreters buiten de deur te houden. En wordt steeds openlijker verkondigd dat het eigenlijk toch allemaal hun schuld is. We sturen ontwikkelingshulp en blauwhelmen, en wat doen ze daar mee ? Niks toch ?...

Het bewustzijn over de samenhang tussen de (neo-)koloniale geschiedenis van het westen en de huidige vluchtbewegingen is vermorzeld tussen het gelijk van rechts en linkse discussies. Als de termen migratie, integratie of vluchtelingen over tafel gaan, is er sprake van acuut historisch geheugenverlies. Racistische en op blanke superioriteit gebaseerde ideologieën vormen nog steeds een wezenlijk element van de westerse cultuur. De eurocentrische kijk op de wereld loopt door links en rechts. Het einde van de ideologieën, de geschiedenis, post-modernisme, post-materialisme, post-weten-wij-veel, het zijn allemaal filosofieën, gedachtenspinsels die maar op een beperkt deel van de wereld en de werkelijkheid betrekking hebben. Vanuit de situatie van overvloed, massaconsumptie, arrogantie, kortom vanuit de wereld van Peter Stuyvesant wordt een oordeel aangematigd over hoe mensen uit andere landen zich dienen te gedragen. De weinige vluchtelingen die het westen bereiken worden argwanend bekeken. Als ze al worden toegelaten moeten ze vervolgens braaf opzitten en een pootje geven aan Bolkestein. Die haalt de liberale vlooienkam er doorheen, op zoek naar cultuurvreemde elementen. Het racisme druipt van het hele vluchtelingenbeleid af, alleen mag het zo niet genoemd worden. Dan zou de kwestie namelijk teveel gepolitiseerd worden. Belangen en belangentegenstellingen komen dan op tafel te liggen, terwijl iedereen z’n best doet het beleid af te schilderen als weliswaar lullig en vervelend en zo, maar verder zonder kwade bedoelingen.

Niemandsland

De politieke en bestuurlijke crisis van het systeem zoals we die analyseren wil niet zeggen dat er veel mogelijkheden voor militant links zijn om in te grijpen. Er zijn wel vele scheurtjes, kloofjes en dergelijke die de maatschappelijke consensus ondermijnen. Maar er is momenteel te weinig sprake van een groeiende culturele en politieke tegenstroom die in staat is het gebrek aan legitimiteit tegen ayatollah’s van de liberale democratie te richten. De politieke kaste opereert op een bepaalde manier in een niemandsland. Verstrikt als ze geraakt zijn in de dynamiek van de Europese eenwording is er meer sprake van crisismanagement dan van een happy end nu de ballast van de Koude Oorlog eindelijk overboord gegooid kan worden. En iedereen het eindelijk met elkaar eens is dat de maatschappij waarin we leven de best denkbare is. Ze slaan in het wild om zich heen, bang als ze zijn de historische taak niet te kunnen vervullen die ze zich hebben gesteld met het project Europa. Of dat Europa er nu precies zo gaat uitzien als in hun dromen, maakt niet eens zoveel uit. Het gaat erom dat ze de maatregelen willen doorvoeren die volgens hen nodig zijn om de volgende fase van concurrentie, plundering, vervuiling en vernietiging glansrijk te doorstaan. De maatschappelijke lagen die overbodig zijn in het paradijs van het rechtse gelijk moeten in het gareel worden gehouden, maar vooral niet teveel op de begroting drukken. De mensen die de politiek en de maatschappij allang de rug hebben toegekeerd worden gevoed met goedkope vijandsbeelden ; alles is best, zolang de onvrede zich maar niet richt op de kaste zelf.

Links opereert in hetzelfde niemandsland, maar is nauwelijks bij machte nog iets zinnigs over de lippen te krijgen. De wil zal bij velen wel aanwezig zijn, maar murw geslagen door het rechtse roll-back offensief lijkt niemand zich meer de rust en de durf te gunnen precies te analyseren wat er allemaal gebeurt. In deze tijd, waarin een consequent humanist al een politieke radicaal is, is het een eerste vereiste dat er een radicale, permanente en compromisloze oppositie bestaat. In dat politieke krachtenveld proberen we in te breken, met middelen die niemand kan negeren. Dat is niet alleen een uitdrukking van radicale oppositie. Ook al is dat geen overbodige luxe in een tijd waarin lijkenpikkers een neergestorte Boeing op de Bijlmer aangrijpen om voor eens en altijd met illegalen af te rekenen. Het is ook een noodzaak omdat in dit land de leugen regeert. De Tweede Kamer kan plechtig een anti-racisme verklaring uitbrengen waarin staat : "We bevestigen dat in een democratische samenleving respect voor ieder mens fundamenteel is en dat ieder die in Nederland woont volwaardig aan de samenleving moet kunnen deelnemen ; verklaren dat we alles zullen doen om discriminatie te voorkomen en te bestrijden door zelf het goede voorbeeld te geven." Om vervolgens even hard door te gaan met het maken van beleid dat haaks op deze fraaie woorden staat. Waarin dezelfde politici die racistisch beleid verdedigen aan de kop van demonstraties tegen vreemdelingenhaat mogen lopen. Waarin het over de grens pleuren van mensen "moedig" wordt genoemd. De vinger leggen op de fundamentele tegenstellingen in het post-Koude Oorlog tijdperk, van de zogenaamde liberale democratieën, is van strategisch belang. Het inbreken in de politieke verhoudingen levert meestal geen applaus en bloemen op. De schok die in november 1991 door Nederland ging was veelbetekenend. Op straffe van journalistieke geseling diende iedereen zich direct en onomwonden tedistantiëren. En wie stonk niet in die val ? Als een pavloviaanse reactie gaven de comité’s, organisaties en individuen hun distantiëringen, als ware de aanval op Kosto een aanval op henzelf. Wat men vreesde was niet minder dan geëxcommuniceerd te worden uit de invloedssferen waar (hoe marginaal ook) nog politieke invloed uitgeoefend kon worden. En die vrees was dermate groot dat men blijkbaar nergens gelegenheid zag inhoudelijk te reageren. Ook ter linkerzijde wist iedereen opeens weer wat hij en zij niet wil : niet met bommen, niet op personen, niet zo en vooral niet op dat moment. Pas later, met de voortdurende verscherping van het beleid en het opkomende structurele racistische geweld, begonnen de posities wat te verschuiven. Duidelijker werd ook dat de zo vertrouwde overlegdemocratie haar langste tijd heeft gehad. Hoe kan er nog politieke invloed worden uitgeoefend, als de marges en spelregels van nationaal beleid bepaald worden op Europese toppen. Het kabinet ligt niet voor niets steeds op ramkoers : de koers is bepaald en zal koste wat het kost doorgezet worden. Lubbers’ oproep aan de werkgevers de poot stijf te houden en het desnoods op stakingen aan te laten komen, om de WAO-bezuinigingen door te zetten, is tekenend voor de haast on-Nederlandse hardheid die toegepast wordt als het moet. Protesten op straat worden afgestraft door er lustig op los slaande ME-ers die op afroep beschikbaar zijn. Het is nog maar de vraag of de jongeren en studenten die op 8 mei jongst leden in Den Haag demonstreerden, velen onder hen voor het eerst, aldaar "de politiek zijn in gemept" of dusdanig geïntimideerd zijn dat ze het voorlopig wel uit hun hoofd zullen laten om voor hun rechten te vechten. Het zou niet de eerste keer zijn dat een beweging kapot loopt op de arrogantie van de macht, gesymboliseerd door een bijtende en meppende blauwe muur. Uit tal van soortgelijke ervaringen komt onze militantie dan ook voort. Voor ons is het een optie, in samenhang met tal van andere strijdvormen, een noodzakelijke uitbreiding van politieke mogelijkheden om de vastgeroeste verhoudingen hier open te breken en doorbraken te forceren. Om zo de noodzakelijke ruimte te bevechten waarin een politieke en culturele tegenbeweging zich verder kan ontwikkelen en tot een tegenmacht kan uitgroeien.

Het inbreken op de verhoudingen is geen kwestie van onmiddellijke successen. Het gaat er niet om Kosto zijn portefeuille aan de wilgen te laten hangen, na november, en als boetedoening een illegaal op zolder zou moeten nemen. Dat zouden we die illegaal sowieso niet aan willen doen. Een nieuwe golf van massaal radicaal verzet zoals begin jaren 80 is niet in zicht. Verzet valt niet per proclamatie af te roepen, evenmin kun je mensen daarop automatisch mobiliseren. Je kunt niet zomaar roepen dat je een "tegenbeweging" wil, ook al wil je dat nog zo graag. Verzet komt ook niet ’vanzelf’ tot stand als het systeem een volgende stap zet in haar lange geschiedenis van vernedering en vernietiging.

Wat wij willen is, op een manier waar niemand om heen kan, de politieke vanzelfsprekendheden en de grenzen van de politieke discussie en actie zoals die opgelegd worden weer helder krijgen. Verantwoordelijkheid noch schuld bestaan in het debat zoals het door de Kosto’s en de Bolkesteins gevoerd wordt. Wij willen dit element van politieke verantwoordelijkheid op de agenda terugkrijgen. Het gaat ons om het stellen van grenzen en het hangen van een prijskaartje aan beleid dat ontmenselijkt en vernedert. Beleid dat een naam en een zetel heeft en aan te pakken is.

Hun strijd, onze strijd...

Onze politiek is uitdrukkelijk internationaal georiënteerd. Een linkse politiek die niet internationalistisch is, heeft weinig perspectief. Behalve het feit dat de omstandigheden waaronder mensen leven internationaal met elkaar vervlochten zijn, is internationalisme ook een historisch gegeven. De bevrijdingsstrijden in Latijns-Amerika, Vietnam, Zuid-Afrika zijn voor veel mensen een inspiratiebron geweest, hebben geleid tot bewustzijn over de door het westen georganiseerde uitbuiting en onderdrukking van de zuidelijke landen. Toch kan links qua internationale strijdperspectieven niet langer leunen op de vormen zoals we die in de jaren 70 en 80 hebben gekend. De bevrijdingsbewegingen en -strijden zijn van karakter veranderd. De revolutionaire storm die eind jaren 70 begin jaren 80 onder invloed van de Sandinistische revolutie over het Latijns-Amerikaanse continent waaide is met de verkiezingsnederlaag van diezelfde Sandinisten weer gaan liggen. De wijze waarop het revolutionaire proces in Nicaragua is gesaboteerd, door honger en oorlog, heeft geleid tot het besef dat een overwinning op het imperialisme een langdurige kwestie is en dat er nieuwe strijdvormen en strategieën ontwikkeld moeten worden. Gedeeltelijk wordt geprobeerd het resultaat van decennia zware en bloedige strijd via de onderhandelingstafel te consolideren en vanuit die positie veranderingen af te dwingen. Guerrillabewegingen hebben zich omgevormd tot legale organisaties en deels voor een parlementaire weg gekozen. Daarnaast is de strijd in de sloppenwijken, de strijd van basisbewegingen, de strijd om het alledaagse bestaan in omvang toegenomen. De volksorganisaties zijn, onder andere door de relatieve politieke ruimte die als gevolg van de "democratisering" is ontstaan, uitgegroeid tot sterke bewegingen. Al deze ontwikkelingen hebben links in Europa in verwarring gebracht. Nu de hoop op snelle revolutionaire veranderingen elders de grond in is geboord lijkt het ook afgelopen te zijn met de belangstelling. Solidariteitsbewegingen storten in rap tempo ineen of heffen zichzelf op omdat het werk erop zou zitten. Mandela is immers vrij, ANC en de Klerk zijn ’on speaking terms’ en de verkiezingen staan voor de deur... En dat is precies het zwakke punt geweest in hoe links de internationalistische of anti-imperialistische strijd invulde.

Links heeft zich te afhankelijk opgesteld van voor haar tot verbeelding sprekende strijden elders en haar kritiek op het imperialisme te weinig doorgetrokken naar hier. Ondanks het bewustzijn over de verbinding van de strijd hier en daar, bleef de strijd over het algemeen teveel gerelateerd aan ontwikkelingen elders. Het instorten van de solidariteitsbewegingen met bijvoorbeeld Zuid-Afrika, El Salvador en Nicaragua is veelzeggend. Terwijl steun nu nog net zo hard noodzakelijk is als vroeger. Nog altijd geldt dat de beste vorm van solidariteit bestaat uit het bevechten van veranderingen hier.

Links in Europa is in zekere zin nu meer op zichzelf teruggeworpen, en zal zich in eerste instantie moeten wortelen in de eigen samenleving. Met meer aandacht voor de eigen ervaringen, geschiedenis, cultuur en traditie. Het bevechten van fundamentele veranderingen in de westerse maatschappijen is niet alleen van belang voor de zelfbeschikking van de landen in de ’Derde Wereld’ ; het gaat ook domweg om de levensvoorwaarden, de vrijheid en zelfbeschikking hier. In die zin : hun strijd, onze strijd, internationale solidariteit.

Waar het ons om gaat is het bewustzijn over de samenhang. Oorzaak en gevolg moeten weer in de juiste volgorde worden geplaatst. Europa is geboren uit slavernij, volkerenmoord, kolonialisme. Onze welvaart is product van eeuwenlange onderdrukking en uitbuiting. Deze zogenaamde ’kleurrijke samenleving’ is een product van een koloniaal verleden en een neo-koloniaal heden. Toenemende racistische agressie, geweld tegen migranten en asielzoekers, hetzes tegen illegalen, de uitsluiting van vluchtelingen zijn daar voorbeelden van. En net zoals zij te grabbel worden gegooid om een stelsel in stand te kunnen houden dat profijtelijk is voor weinigen, en vernederend voor velen, worden ook grote groepen andere mensen geofferd aan het gouden kalf van de kapitalistische vooruitgang. Er is veel te winnen met een strijd voor fundamentele veranderingen !

Ruimte voor verandering

We zijn langs geweest op de verdieping waar de DIA zit. Het heeft een spilfunctie in de jacht op illegalen. De razzia bij Blokker was een staaltje van hun kunnen. 120 politiemensen, honden en helikopters werden ingezet om het distributiecentrum uit te kammen op mensen met een verdachte huidskleur. Als er wordt getwijfeld aan de nationaliteit, moeten mensen "kwartje" zeggen. Als de uitspraak niet Hollands genoeg is voor het fijnbesnaarde gehoor van de ambtenaren, worden ze afgevoerd. Een stempeltje op de hand en op transport naar het gemeentehuis waar een vals lachende CDA-burgemeester verzucht dat de identificatieplicht dit tafereel had kunnen voorkomen. Maar ook voor minder grootschalige acties voelen deze gemankeerde smerissen zich niet te min. Dag in dag uit rijden de busjes het land in om razzia’s te houden. De dienst stelt zich al vanaf 1987 op het standpunt dat de werkloosheid niet kan worden opgelost zolang er nog illegalen zijn. Recentelijk zijn hun inspanningen beloont met een verdubbeling van hun budget en menskracht. Dat betekent meer razzia’s, meer slachtoffers, meer vernedering, meer angst. Het onderkomen in het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid symboliseert de verstrengeling tussen de afbraak van de sociale zekerheid, de jacht op illegalen en het vluchtelingenbeleid.

Wij willen niet lijdzaam toekijken hoe mensenlevens worden verkankerd. Hoe racisme sluipenderwijs tot normaliteit wordt. Wij hebben de mensenjagers van de DIA voor een moment deelgenoot gemaakt van de ervaring opgejaagd te worden. Ze laten merken hoe het is doelwit te zijn, hoe het is gebrandmerkt te worden. We strijden tegen een beleid en een politieke cultuur waarin slachtoffers vallen zonder dat er daders zouden bestaan. De strijd tegen het vreemdelingen- en asielbeleid is een strijd voor een menswaardige samenleving. Een samenleving die een toekomst heeft te bieden voor iedereen ! Waarin niemand angst hoeft te hebben voor de nachtelijke klop op de deur, voor een dienst die koel en berekend levens stuk maakt. Om dat te bereiken zullen we ruimte voor verandering moeten scheppen, door middel van acties, het opbouwen van structuren, het uitwisselen en uitdragen van ideeën. Daaraan hebben we met deze actie willen bijdragen.

Tot de volgende keer,

Revolutionaire Anti-Racistische Actie

De persverklaring

In de nacht van 30 juni op 1 juli hebben wij, na tijdige en herhaalde waarschuwingen, op de derde verdieping van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in Den Haag een explosieve lading tot ontploffing gebracht. Doelwit van de actie was de Dienst Inspectie Arbeidsverhoudingen die op deze verdieping gehuisvest is. De DIA heeft een spilfunctie in de jacht op illegalen. Gemiddeld twee keer per dag organiseert deze dienst in samenwerking met plaatselijke politiekorpsen invallen bij bedrijven waar de aanwezigheid van illegalen wordt vermoed. In de komende jaren wordt de dienst verdubbeld. Dat betekent meer razzia’s, meer slachtoffers en meer angst. Met deze actie hebben wij een grens willen trekken en deze mensenjagers voor een moment willen laten voelen hoe het is om opgejaagd te worden. Ze laten merken hoe het is doelwit te zijn, hoe het is gebrandmerkt te worden.

Met de woorden : "Er is teveel fraude, er is teveel misbruik, er zijn teveel illegalen", zette Felix Rottenberg eind oktober de toon voor de hetze tegen illegalen. Politici van links en rechts tuimelden over elkaar heen om een beeld van de illegaal te schetsen waarbij dat van de duivel verbleekt. Met een hypocriete verwijzing naar de "problemen in de oude wijken" ging men de slag om de kiezers met extreem-rechts aan. Problemen zat in de oude wijken, dat klopt. Verpauperde buurten, slechte huizen, te lage lonen en uitkeringen. Maar over die problemen hoorde je de politici niet. Want die problemen oplossen kost geld ; geld dat er niet is omdat de ene na de andere bezuinigingsoperatie over het land wordt uitgestort. De verzorgingsstaat wordt immers gesloopt, de Nederlandse staatshuishouding ingekrompen. Liever wordt daarom de suggestie gewekt dat je dak vanzelf ophoudt met lekken als je illegale buren maar de grens over worden getrapt.

Dat het illegalendebat weer verstomd is, wil niet zeggen dat de illegalen met rust worden gelaten. De jacht op illegalen is allang concrete praktijk. De commissie Zeevalking heeft zich bijvoorbeeld over ’het probleem’ gebogen en een pakket maatregelen bedacht dat het leven van illegalen hier onmogelijk moet maken. Tal van bureaucratische maatregelen moeten ervoor zorgen dat illegalen het leven onmogelijk gemaakt wordt, dat ze van alle sociale voorzieningen worden uitgesloten, tot en met de gezondheidszorg aan toe. En mocht zelfs dat niet baten dan moet een intensief opsporings- en uitzettingsbeleid door politie en justitie degenen die hun hoofd dan nog boven water weten te houden uiteindelijk de nekslag geven. De recente uitspraken van Nawijn en Kosto, over illegalen die al die huizen maar bezetten, maakt duidelijk dat de heren zich opmaken voor de volgende ronde.

Mensenjagers

Spil in de jacht op illegalen is de DIA. Vanaf de oprichting in 1987 hebben deze gemaskeerde politiemannen zich met enthousiasme van hun taak gekweten. Gemiddeld twee keer per dag doen ze invallen in samenwerking met de plaatselijke politie. Een vernederende mensenjacht, met de wet in de hand. Vorig jaar kwamen ze uitgebreid in het nieuws door de inval bij Blokker. 120 politiemannen, honden en een helikopter werden ingezet om het distributiecentrum uit te kammen op mensen met een verdachte huidskleur. Als er wordt getwijfeld aan de Nederlandse nationaliteit, laat de politie mensen "kwartje" zeggen. Wanneer de uitspraak niet Hollands genoeg is voor het fijnbesnaarde gehoor van de ambtenaren, worden ze afgevoerd. Stempel op de hand en op transport naar het gemeentehuis waar een vals lachende CDA-burgemeester verzucht dat de identificatieplicht dit tafereel had kunnen voorkomen. Uiteindelijk blijkt de menselijke buit van de razzia uit vier vermoedelijke illegalen te bestaan. Nederland kan weer rustig gaan slapen.

Het voortdurende geroep van de DIA om meer mensen en meer mogelijkheden wordt nu beloond. In de komende jaren wordt de dienst verdubbeld. Dat betekent meer razzia’s, meer slachtoffers, meer angst. Ze kunnen hun lol niet op, sinds illegalen zijn bestempeld tot nationale ramp.

In het oog springend is de consequente koppeling die wordt gemaakt tussen de zogenaamde illegalenproblematiek en nog zo’n immens probleem : de werkloosheid. De DIA zelf roept in elk jaarverslag dat de illegalen nu eens echt aangepakt moeten worden, omdat anders de werkloosheid niet bestreden kan worden. De vele invallen in de glastuinbouw vinden dan ook plaats onder het motto "illegalen er uit - werklozen er in". Het is de staatsversie van "eigen volk eerst". Minister de Vries zei het letterlijk : "Het aantal aanhoudingen van illegalen dient gelijke tred te houden met het aantal werkwilligen dat aan de slag kan". En zo snijdt het mes aan twee kanten. In beleidstermen heet het dat het excuus en de noodzaak om "illegalen" aan te nemen wordt weggenomen. In de praktijk betekent het dat naast een gelegitimeerde jacht op illegalen de ruimte om druk uit te oefenen en dergelijke arbeid te accepteren vergroot wordt. Vreemdelingen- en werkgelegenheidsbeleid ineen, met de Dienst Inspectie Arbeidsverhoudingen als symbool ervan. Ze zitten niet voor niets bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De ambtenaren van de DIA hoeven alleen maar even naar een andere verdieping te lopen om een koehandeltje te bedrijven.

Niemand kan serieus menen dat illegalen een probleem vormen. Dankzij hun spotgoedkope arbeid kunnen bedrijfstakken hun hoofd boven water houden. Jarenlang is er van hen geprofiteerd, zonder dat iemand er ophef over maakte. De reden voor de opening van het jachtseizoen moet dan ook elders gezocht worden. Illegalen worden getransformeerd tot gebruiksvoorwerpen in de pogingen die de politieke en economische elite ondernemen om uit de bestuurlijke crisis te geraken waarmee ze geconfronteerd worden. "Teveel fraude, teveel misbruik, teveel illegalen", het credo van Rottenberg, zullen we de komende jaren tot vervelens toe te horen krijgen. De maatschappij moet aangepast worden aan de nieuwe economische dictaten en de scenario’s die in Brussel ontworpen zijn. Maar hoe verkoop je beleid dat eigenlijk alleen valt uit te leggen door een diepgaande verhandeling te houden over de destructiviteit en oncontroleerbaarheid van het economisch stelsel waarmee je opgescheept zit ? Dan moet je een noodgreep toepassen. Door het beeld te schetsen van een ontspoorde samenleving, die geheel ontwricht dreigt te raken wanneer er niet snel met harde hand wordt ingegrepen. Illegalen zijn een dankbare zondebok voor een dergelijke politiek.

Maar niet alleen illegalen zuchten onder de knoet van de rechtse en nieuw-flinkse politici. Steeds meer bevolkingsgroepen worden beschuldigend aangewezen door de minkukels van het Binnenhof. Er wordt het beeld van een bedreigde samenleving geschetst : de hordes buiten, de vreemdelingen binnen met hun rare gewoontes en het leger van profiteurs en zwendelaars dat de sociale zekerheid vult. Iedereen zo’n beetje dus die niet tot het grijze midden behoort waar de politieke consensus op wordt gebaseerd. De verantwoordelijkheid van het westen voor de uitzichtloze toestand in het zuiden verdwijnt onder het tapijt. Er wordt bot gesteld dat mensen helemaal niet hoeven te vluchten en dat ze verder kunnen verrekken.

Zondebokken

Je verstand staat bijna stil als je ziet hoe er gesold wordt met mensen. Uit te zetten vluchtelingen wordt de mond met tape afgeplakt, want de business-class passagiers kun je natuurlijk niet confronteren met de redelijkheid van het sluitstuk van het Nederlandse vluchtelingenbeleid. En wat zegt onze staatssecretaris als iemand daarbij haast de pijp uitgaat en in een rolstoel terecht komt ? "Er is geen sprake van dat ik a priori van oordeel ben dat deze ambtenaren hun werk niet goed doen. Er bereiken mij ook verhalen van asielzoekers die over hun ontvangst op Schiphol zeggen dat die grote geüniformeerde mannen hen zo vriendelijk tegemoet traden". Kosto op zijn hurken, alsof hij August voor het slapen gaan nog een verhaaltje vertelt. Inmiddels ontwerpt TNO een dwangbuis en een integraalhelm om asielzoekers de mond te snoeren. Nee, dat is geen scenario van een slechte horrorfilm, het is een serieus idee van een serieuze commissie. In het Grenshospitium is de horror al werkelijkheid. Toch kan Kosto dit een "prijzenswaardig instituut en kwalitatief uitstekende voorzieningen" noemen, zonder dat iemand hem met dwangbuis en integraalhelm afvoert. Langzaam wordt Nederland klaargestoomd met draconische maatregelen. Ondanks diverse beweringen van het tegendeel, wordt gewerkt aan het acceptabel maken van razzia’s. Die in Geldermalsen was er een voorbeeld van. De recente mode om grootschalige razzia’s tegen coffeeshops en kroegen te organiseren maakt het duidelijk dat de politie de smaak goed te pakken heeft. Proefballonnetjes zijn het, om te kijken hoe ver ze kunnen gaan. Waarmee tegelijkertijd de vinger weer wordt gericht op de uitverkoren zondebokken. Voorlopig zal er geen einde aan komen. Elke keer wanneer Kosto in een camera loert meldt hij een verscherping van het al zo scherpe beleid. Ondersteund door zijn partijgenoten, jaloers bekeken door Bolkestein die zijn item naar de PvdA ziet verdwijnen en met tevredenheid gadegeslagen door extreem-rechts.

In heel Europa is extreem-rechts in opmars. Ze maken daarbij dankbaar gebruik van de maatschappelijke kaalslag die tien jaar crisispolitiek heeft veroorzaakt. Het ondenkbare wordt weer gedacht, het onzegbare gezegd, de laarzen stampen weer door de straten. Geconfronteerd met deze opmars, en hun eigen bestuurlijke crisis schuiven de gevestigde partijen mee met uiterst-rechts. Er is niet zoveel verschil te beluisteren in wat ze zeggen. Op z’n hoogst een verschil in vorm. Extreem-rechts stelt het allemaal wat platter, de gevestigde politiek uit zich in de "newspeak" van de herensociëteit. De boodschap is dezelfde, waarbij de gevestigde politiek over de middelen beschikt om hun waanideeën in concreet beleid om te zeggen. Ze bestoken de maatschappij met alarmkreten, om maatregelen te kunnen doorvoeren die klaargestoomd zijn in de Europese gaarkeuken. Het spel wordt steeds harder, want ze hebben haast. Adviesraden, inspraakprocedures, ja zelfs de parlementaire democratie wordt buiten spel gezet als het moet. Allemaal hinderpalen in de wedloop naar het ene Europa. De Nederlandse overlegdemocratie heeft z’n langst tijd gehad. In de warboel van Europese eenwording, de legitimiteitscrisis van de gevestigde politiek en de opkomst van extreem-rechts zijn de politieke verhoudingen op drift geraakt. Ideologisch vertaald in het einde van de geschiedenis, politiek vertaald in de ruk naar rechts, maatschappelijk vertaald in een verharding en verkilling, en concreet vertaald in de afbraak van de sociale zekerheid, opkomend racisme, vernederend vluchtelingenbeleid, toenemende controle en repressie.

Chequeboek-solidariteit

En wat wordt daar tegenover gezet ? Het overgrote gedeelte van de spraakmakende, zich vroeger links voelende en noemende gemeente wentelt zich in de modderpoel van het zogenaamde linkse ongelijk. De ene na de andere jeugdzonde wordt opgebiecht, bereidwillig geregisseerd door kranten, talkshows en opiniebladen. Een generatie teleurgestelde en gefrustreerde dertigers/veertigers kruipt bij elkaar op schoot, om wederzijds te bevestigen dat het best wel okee is niet langer te strijden. Toegejuicht door degenen die hiermee gerechtvaardigd zien dat ze toch altijd al aan de verkeerde kant stonden. En dat het eigenlijk best wel meevalt allemaal, hier in Nederland. En die internationale puinhoop, ach daar hebben we nog altijd het chequeboek voor klaarliggen, en anders misschien een VN-interventiemacht of zo.

Wij vinden dat het helemaal niet meevalt. De dagelijkse portie beledigingen en vernederingen die over deze of gene bevolkingsgroep wordt geventileerd doet je het schaamrood op de kaken jagen. Het is een eerste vereiste dat er een radicale, continue en compromisloze oppositie bestaat tegen een beleid en een politieke cultuur waarin slachtoffers vallen zonder dat er daders zouden bestaan. Beleid wordt bedacht en uitgevoerd. Door concrete mensen en concrete instanties. Je hebt geen wichelroede nodig om de vinger te kunnen leggen op een dienst die de spil is in de mensenjacht die dit kabinet ontketend heeft op de mensen die niet welkom zijn aan de ruif van de welvaart.

Welnu, wat ons betreft is het onaanvaardbaar dat een stelletje ambtenaren een boterham verdient met het jacht maken op mensen. We hebben ze deelgenoot gemaakt van de ervaring opgejaagd te worden, doelwit te zijn, gebrandmerkt te worden. Sluipend wordt racisme normaal, worden angst, geweld en vervolging normaliteit in het paradijs van het rechtse gelijk. Met onze actie trekken we een grens, brandmerken we een beleid dat vernedert en ontmenselijkt.

Tot de volgende keer,

Revolutionaire Anti-Racistische Actie